Stanowisko Rzeczypospolitej Polskiej
dotyczące zastosowania prawa międzynarodowego w cyberprzestrzeni
I.
Wprowadzenie
Zmiany wynikające z dynamicznego rozwoju technologii cyfrowych, w tym wdrażania i
rozwijania cyfrowej administracji publicznej, czy coraz powszechniejszego elektronicznego
zarządzania infrastrukturą krytyczną powodują rosnące uzależnienie państw od
cyberprzestrzeni1. Z jednej strony niesie to za sobą nowe możliwości, z drugiej zaś wiąże się z
wyzwaniami dla bezpieczeństwa oraz suwerenności państwa.
Ostatnie lata przyniosły szereg działań w cyberprzestrzeni, realizowanych zarówno przez
podmioty państwowe, jak i niepaństwowe, które były wymierzone w stabilność i
bezpieczeństwo innych państw, stanowiąc wyzwanie dla oceny ich legalności z perspektywy
mających ogólne zastosowanie norm praw międzynarodowego. W tym zakresie wymienić
można wykorzystanie działań w cyberprzestrzeni w ramach fenomenu nazywanego popularnie
wojną hybrydową, ingerencję w demokratyczne wybory, czy działalność grup
terrorystycznych.
Cyberprzestrzeń ze względu na swój, do pewnego stopnia, „aterytorialny” charakter,
szybkość z jaką można wykonywać w niej działania oraz relatywną anonimowość jaką cieszą
się jej użytkownicy, stanowi wyzwanie dla prawa międzynarodowego. Jej specyfika wymaga
bowiem wyjaśnienia, a niekiedy również doprecyzowania w jaki sposób normy prawa
międzynarodowego mogą być stosowane w kontekście działań w cyberprzestrzeni.
Poprzez niniejsze stanowisko RP pragnie dołączyć do grupy państw, które sformułowały już
swoje poglądy w tym zakresie. W ocenie Polski praktyka publicznego prezentowania stanowisk
w kluczowych sprawach z zakresu prawa międzynarodowego zwiększa poziom pewności
prawa i transparentności, przyczyniając się zarazem do wzmocnienia poszanowania dla
zobowiązań prawnomiędzynarodowych, a także daje możliwość dla rozwoju prawa
zwyczajowego.
Polska popiera również dyskusję dotyczącą sposobu zastosowania prawa
międzynarodowego do cyberprzestrzeni realizowaną na forum ONZ w obszarze informacji i
telekomunikacji w kontekście międzynarodowego bezpieczeństwa od 2013 r. w ramach Grupy
Ekspertów Rządowych, a od 2021 r. również w ramach Otwartej Grupy Roboczej. Jak wskazano
w stanowisku Polski zaprezentowanym na forum ONZ w 2016 r. „Poszanowanie dla prawa
międzynarodowego i norm jest niezbędnym warunkiem dla utrzymania międzynarodowego
pokoju i bezpieczeństwa między państwami w cyberprzestrzeni”2.
1
Zgodnie z prawem polskim cyberprzestrzeń to przestrzeń przetwarzania i wymiany informacji tworzona przez
systemy teleinformatyczne, określone w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 700, 730, 848 i 1590) wraz z powiązaniami
pomiędzy nimi oraz relacjami z użytkownikami – zgodnie z art. 2 ust. 1b ustawy z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie
wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym
organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1932).
2
Report of the Secretary General: Developments in the field of information and telecommunications in the
context of international security, 19 July 2016, A/71/172.
1